Nieuwsberichten met als sleutelwoord: verdriet

Rouw is liefde die zijn adres is kwijtgeraakt

Afval verwerk je, rouw niet. Rouw gaat niet over, het wordt een deel van je levensverhaal. We kunnen troost bieden, maar het verdriet niet wegnemen.

Sinds de ramp met MH17 is deze vraag vele malen gesteld: hoe lang gaat het duren voordat de nabestaanden over hun rouw heen zijn? Of als variant: hoe lang duurt het om rouw bij zo’n verlies te verwerken?

Het is menselijk en dus te begrijpen dat we willen weten waar we aan toe zijn. We zijn de controle kwijt en voelen ons machteloos. Om enig houvast te krijgen, stellen we vragen die ons misschien een beetje controle teruggeven. Alleen: zo werkt het niet.

Lees verder

Nemen (en kauwgom op je zadel)

Kauwgom platgedrukt op mijn zadel. GATVER! In een minuut die wel een kwartier lijkt te duren ga ik door een emotionele achtbaan die me via schelden en tieren naar een onherroepelijke huilbui voert. Een toevallige voorbijganger kijkt me deemoedig aan en vraagt of het wel helemaal goed met me gaat. Ik mompel relativerende woorden en de passant vervolgt gerustgesteld zijn weg.

Lees verder

Rouw

Rouw is iets waar iedereen mee te maken krijgt. Je ontkomt er niet aan. Rouwen doet iedereen op zijn eigen manier. Zoals er geen standaard manier is om meer zelfvertrouwen te krijgen, zo is er ook geen standaard manier van rouwen. Je kunt rouwen objectief gezien dus moeilijk goed doen. Als je wilt leren zwemmen dan ga je op zwemles. Als je wilt leren rouwen dan…? Voor de meeste mensen blijft het iets als in het diepe gedonderd worden.

En dan is er ook nog dat vreemde deel. Dat het nooit klaar lijkt. Omdat je tijdens het rouwen steeds een nieuwe laag in je verdriet en verlangen tegenkomt, lijkt er geen einde aan te komen. Je moet steeds weer tot de bodem en dan weer terug naar boven om lucht te happen. Je hoort mensen wel eens zeggen dat het verlies te dragen wordt. Dat klopt. Maar dan dragen ze nog steeds iets. En de laatste stap is nog niet gemaakt.

Lees verder

Goed huilen

Huilen, hoe doe je dat goed? Bestaat er zoiets als een goed moment? Heeft het zin of niet? Los je er iets mee op? Doe je het juist alleen of samen?

Ik ben er weinig over tegengekomen in de vakliteratuur die ik las. En dat terwijl het iets is dat in ons menszijn een belangrijke rol speelt, en ook vaak voorkomt bij coaching of therapie. Wie kent niet het beeld van de doos tissues op het tafeltje?

Lees verder

Man en emoties

Er ligt een nieuw boek in de winkels: Handboek voor de moderne man. Geschreven door drie Nederlandse mannen. Ik werd helemaal blij bij het horen van die titel. Er verschijnen weinig boeken over man-zijn. Ik las het voorwoord… en legde het boek teleurgesteld weer weg.

Enkele delen uit het voorwoord: ” …nooit, nooit zullen we ons hardop afvragen waarom we zijn zoals we zijn. (…) mannenvriendschappen en vader-zoon relaties gaan zelden zover dat we ook onze persoonlijke ervaringen en gevoelens willen delen. (…) vrouwen weten per definitie veel van elkaar en van zichzelf. (…) in de huidige samenleving hebben we verantwoordelijkheden moeten afstaan aan de technologie en aan vrouwen (…) mannen zijn raadsels. Om zich verderop tot de lezer te richten met de woorden: “beste mede-herenslachtoffers”.

Het voorwoord is ronduit denigrerend en somber op het fatalistische af. Je wordt als man weggezet als de overbodige soort, die niet weet wat hij met zichzelf en zijn gevoelens moet.

De nrc.next schreef een artikel naar aanleiding van het handboek, met als titel: “De moderne man is in de war” Dat artikel was al een stuk vrolijker. Maar ook de nrc.next stelde: de moderne man weet niet hoe hij zijn emoties moet uiten. Is dat wel zo? En is het zo zwart-wit?

De moderne man

het is niet waar dat mannen geen emoties uiten

Het idee dat mannen geen emoties kunnen uiten, zit in onze cultuur vast als oude kauwgom op een stoeptegel. Het is niet waar dat mannen geen emoties uiten. Niet voor individuele mannen, en ook niet voor de man als soort. Mannen uiten terdege wel emoties. Wanneer je zegt dat mannen geen emoties kunnen uiten, en daarmee suggereert dat vrouwen het wel kunnen, dan veeg je alle emoties op een hoop. Je miskent wat de man goed kan en vrouwen minder goed kunnen. De manier waarop mannen emoties uiten is anders en ze hebben een andere voorkeur binnen de vier.

Er zijn vier primaire emotiesbang, boos, blij, bedroefd.

  • Mannen uiten over het algemeen makkelijker boosheid dan vrouwen.
  • Mannen kunnen net als vrouwen blij zijn. Kijk eens naar een groep supporters nadat hun club heeft gewonnen.
  • Ik ken voldoende mannen die kunnen huilen, ik ken voldoende vrouwen die niet kunnen huilen.
  • Ik ken weinig tot geen mannen die kunnen zeggen dat ze bang zijn, ik ken ook weinig vrouwen die dat kunnen.

Emoties niet uiten

Er zijn voor mannen en vrouwen goede redenen om emoties niet te uiten. Ik denk dat het niet voor niets is dat we dat ook kunnen. Dat we die vaardigheid hebben. Omdat het de zaken soms namelijk veel simpeler houdt. Als je emoties niet uit:

  • kan niemand je gevoel ontkennen of wegwuiven en dus blijft het ‘intact’. Denk maar aan ouders die tegen je zeiden als kind: “het valt wel mee” als je pijn had, terwijl het helemaal niet meeviel.
  • als je emoties niet uit geef je mensen geen argumenten waarmee ze met je in discussie kunnen gaan. Bijvoorbeeld: “Waarom ben je er dan überhaupt aan begonnen als je het niet leuk vindt?”
  • als je emoties niet uit: ben je wellicht net als je vader of moeder die dat ook niet deed. Dat geeft een gevoel van erbij horen.

Emoties wel uiten

Er zijn mij twee belangrijke redenen bekend waarom het goed is om emoties wel te uiten:

  1. Het wegstoppen van emoties is op korte termijn vermoeiend, en op lange termijn schadelijk voor je psychische en fysieke gemoedsgesteldheid. Veel mensen kunnen niet werkelijk ontspannen, of diep door ademen, omdat hun lijf gewend is om er van alles ‘onder’ te houden. “Mannen huilen niet” is denk ik het meest bekende voorbeeld van het wegstoppen van emoties. En “Meisjes worden niet boos” is er één die in Nederland ook veel voorkomt.
  2. Wanneer je je emoties kent kun je ze meenemen in beslissingen. Je kunt iets ‘doorvoelen’. Hierdoor hebben beslissingen een grotere wijsheid in zich, dan wanneer je ze alleen op basis van ervaring, advies of kennis zou nemen.

Emoties voelen en dragen

Om iets te kunnen uiten, moet je:

  1. Kunnen voelen wat je voelt. Je moet er vertrouwd mee zijn en je daarin vrij voelen.
  2. Kunnen duiden wat je voelt zodat je die ander iets kan laten zien of er woorden aan geven.

Dat vraagt de nodige oefening, zeker als je uit een gezin komt waar emoties als ‘overbodige ballast’ worden gezien. Maar je moet er zeker niet in doorslaan. Een man die denkt dat het louter uiten van al zijn emoties het belangrijkst is, die verzuipt. Die weet niet meer wat wijs is. Die belandt in eindeloze discussies (met vrouwen), wordt door mannen die een duidelijk doel hebben aan de kant gezet omdat ie ‘vertraagt’ met zijn tranen, of kan wanneer hij kwaad is alleen maar klappen uitdelen.

Niet het uiten van de emoties is het belangrijkst, het voelen en dragen van je emoties is dat. Gepast verantwoordelijkheid nemen, door soms wel te uiten en soms niet. Niemand anders ter wereld voelt wat jij voelt. Je gevoelens zijn van jou. Wees er zuinig op.

Een artikel van Jasper Jobse, Foto: Bernardo Borghetti Flickr

Mick

Mick is cool. Hij draagt coole skaterskleren, altijd van een of ander hip merk. Bovendien rapt hij. Niet alleen playbacken, nee, Mick rapt écht! Sterker nog: hij componeert, met behulp van een vriend van zijn vader, zijn eigen rapmuziek! Mick is ook aardig, maar… Het moet natuurlijk niet te dol worden! Als rapper heb je een image en daar hoort bij dat je af en toe ook behoorlijk kortaf moet kunnen zijn. Niet erg, iedereen begrijpt dat.

Lees verder

Buideldier de tassendief

Buideldier had een buidel. Altijd al, voor zover hij zich kon herinneren. Had buideldier nog een heel bescheiden exemplaar; zijn vader en moeder hadden een heuse tas! Het ware zulke joekels dat hij soms betwijfelde of er eigenlijk wel een papa en mama achter scholen. Dat vond hij jammer. Als hij zijn ouders niet goed kon zien, zouden ze vast en zeker ook niet zo’n al te best uitzicht hebben op hem. En dat had hij wél nodig: gezien worden. Buideldier wilde zo graag dat zijn ouders hun tas even weg zouden leggen. Al was het maar één keer om even hallo te zeggen tegen hun zoon, buideldier. Maar dat gebeurde niet.

Lees verder

Ommetje om het afscheid

En daar staan we dan straks, de laatste knuffel, de laatste kus, een laatste blik en dat was het. Of misschien krijg je dat niet eens. En werd hij of zij ineens weggerukt en is het er niet meer.

Lees verder

De functie van emoties

Je krijgt ze gratis bij je geboorte: emoties. Het zijn de signalen die je vertellen hoe het met je is. En ik heb mij als puber wel eens afgevraagd wat ik toch met al die gevoelens moest, en met mij op die leeftijd vast vele anderen. Onlangs las ik ergens een kort stukje van George Thomson over de functies van emoties, dat ik graag in mijn pubertijd tegen was gekomen. Het is simpel, helder en stelt je in staat de juiste actie aan je gevoelens te koppelen.

bang, boos, blij en bedroefd

Emoties kunnen verdeeld worden in vier primaire emoties: bang, boos, blij en bedroefd. (Andere emoties zoals jaloezie, afgunst, schaamte, medelijden, wrok worden beschouwd als secundaire of samengestelde emoties omdat er denken aan te pas komt, en laat ik hier buiten beschouwing).

Lees verder