Nieuwsberichten met als sleutelwoord: kennis

Thuisfalende experts

Al jaren spaar ik ze. Mensen die in hun vak de kampioensstatus hebben maar er op hetzelfde terrein in hun persoonlijke leven niks van bakken. De verlichtingsfilosoof Rousseau is de eerste in mijn verzameling. Hij schreef het eerste standaardwerk over de kinderopvoeding maar zijn eigen (vijf!) kinderen bracht hij meteen na de geboorte naar een vondelingengesticht omdat hij zich er geen raad mee wist.

Ooit was ik leraar Nederlands op een middelbare school. Het eerste uur begon om tien over acht. Twee keer per week 1b, een drukke brugklas met veel wizzkids. Eerste en laatste antwoord van die bijdehandjes: ja maar… Altijd pret met dat uitgeslapen volkje. Op één na: een joch dat steevast om kwart over acht in zijn bankje in slaap sukkelde. Eerst dacht ik dat hij de boel voor de gek hield, maar het kereltje was niet bij de les te krijgen. De oorzaak kwam boven tafel tijdens een gesprek met zijn ouders: papa roerde elke ochtend stiekem een valiumpje 10 door zijn milkshake. Alleen zo kon hij hem in het gareel houden. Dat zoonlief er als een zombie bijliep, beschouwde hij als collateral damage in de oorlog die opvoeding heet. Het beroep van de vader? Kinder­rechter.

Lees verder

Blinde vlekken

Het lijkt me nou zo leuk als we gewoon geen Blinde Vlekken meer hebben. Gewoon. Niet. Dat we elk gedragstukje van onszelf herkennen, en erkennen. En dat we na verloop van tijd, als een soort beloning voor het ouder worden, onze eigen handleiding gezellig begrijpen. En in een mapje hebben. Zo’n ringband. Dat lijkt me nou leuk.

Dat je in bepaalde situaties gewoon bladzijde 68 kan open slaan, en zonder nadenken het omlijnde kadertje voor kan lezen aan degene met wie je in de rotsituatie beland bent. En dat die dan zegt ‘Oh’. Een kopietje maakt. En het dan mee naar huis neemt, zodat het vanaf dan maar helder is. Dat lijkt me nou leuk.

Annette houdt er van om onbekende wegen in te slaan, net op het moment dat je het niet verwacht

En dat het dan dus ook gemakkelijker wordt als je elkaar al iets langer kent. Want, zeg nou zelf. Dat wordt het vaak niet. Op de tijdbalk van het leven kan alles nogal slingeren onderweg. Dus je verliest nog wel eens iemand. Ontwikkelingen hier, stagnaties daar. Zijwegen, kruispunten. Je weet het niet. En wat zou het dan handig zijn als zulke zaken aangegeven staan, naarmate de tijd vordert. Zoiets als: ‘Als het Annette te heet onder de voeten wordt, dan is ze geneigd om  sociaal emotionele afleidingsmanoeuvres te creëren. Die meestal werken’.  Of ‘Annette houdt er van om onbekende wegen in te slaan, net op het moment dat je het niet verwacht’. Dat is dan maar helder. Iedereen heeft dan van zijn liefste mensen mapjes in de kast staan. Met etiketjes op de zijkant. En daarin kun je lezen wat ze al verzameld hebben. Zo door de jaren en de maanden heen. Dan kun je met een gerust hart afscheid nemen van je vrienden onderweg, omdat je weet dat je ze verderop wel weer tegen komt. Of zij jou. Dat lijkt me nou leuk.

En ik snap heus. Dat dit een beetje autistisch over kan komen. En obsessief compulsief. Want zo zou het psychologisch handboek [DSM-IV] (ik zeg altijd De SadoMasochist dl 4.- maar dat terzijde) dit gedragskenmerk vast categoriseren. Die hebben het namelijk al een paar keer geprobeerd, om persoonlijkheden in handleidingen te vangen. Om het te kaderen, en er etiketjes aan te geven. Niet om Blinde Vlekken te herstellen, denk ik. Maar dat weet ik niet. Het is in ieder geval best een beetje mislukt, dat categoriseren van het psychologisch handboek. Mensen gingen het namelijk té letterlijk nemen. En tja. Toen was de lucht verdwenen. En de ruimte om te mogen leren was weg.

En daarom alleen, daarom alleen zijn Blinde Vlekken goed. Al haat ik ze soms. Maar ze geven wel lucht. En de ruimte om te leren. En het enige dat je dan nog nodig hebt, is iemand die om je durft te lachen, en je vertelt dat fouten maken mag als je het zelf even vergeten bent. Fouten maken mag. Dus als we dat afspreken, wil ik mijn Blinde Vlekken heus wel houden. Heus.

Een bijdrage van Annette Dölle, Foto: Ivan McClellan Flickr

Van jongen naar man

Als je als jongen geboren wordt, moet je op een gegeven moment de oversteek maken naar de mannenwereld. Je kunt niet eeuwig een ventje blijven. En als je baard begint te groeien, is het tijd.

Man worden doe je niet alleen door voor de eerste keer te ejaculeren, 18 te worden of je rijbewijs te halen. Daar is meer voor nodig. In niet Westerse culturen bestonden en bestaan er nog steeds inwijdingsrituelen om dat te doen. Grote rituelen als sprong naar het volwassen-zijn. Rituelen met veel pijn, die ook nog eens lang duren. Zo zijn er verhalen uit het oerwoud van jongens die uit hun hut weggerukt worden bij hun moeder. En als de moeder daarbij flink schreeuwt en jammert, is de oversteek naar de mannenwereld begonnen.

Je kunt niet eeuwig een ventje blijven. En als je baard begint te groeien, is het tijd.

Eenmaal los van de moeder word zo’n jongen zonder eten en met niet veel meer dan een mes en iets om vuur te maken door een groep mannen, onder leiding van zijn vader, diep het oerwoud ingebracht. Daar blijft hij een aantal weken alleen achter. Terug komen naar het dorp is geen optie. In het bos zoekt hij zijn eigen eten, maakt een eigen slaapplaats, beschermd zich tegen roofdieren en zorgt zelf dat hij het goed heeft. Er is niemand die hem helpt. Als hij gewond raakt moet hij zichzelf verzorgen.

Barbaars

Dit soort verhalen klinkt ons vaak nogal barbaars in de oren. En zo dacht ik er ook over. Ik vond het zelfs schromelijk overdreven. Ik vond op kamers gaan wonen en een beetje voor jezelf kunnen koken wel genoeg.

Tot ik zelf een aantal van dit soort initiatierituelen deed. In een andere vorm weliswaar. Mijn moeder woont sowieso niet in een hut. Ze wist niet eens dat ik van huis was. Het was gewoon in Europa, daar zijn ook bossen. Alle mannen waren voor de wet allang volwassen en ik mocht na afloop warm douchen. Maar de impact was groot. Ik ben er nog steeds blij mee. De blauwe plekken en bloeduitstortingen op mijn lijf nam ik graag voor lief. Wat ik precies deed ga ik je niet vertellen. Zulke dingen doen heeft alleen effect als je niets weet over wat je te wachten staat.

Het feest

Na een aantal weken wordt de jongen opgehaald uit het bos. Hij heeft de oversteek gemaakt en het is tijd voor het feest. Een groot feest en het hele dorp doet mee. Uitbundig en zonder inhouden. Dat betekent niet dat iedereen zich laveloos zuipt, nee dat betekent vooral dat er voluit gedanst en bewogen wordt. Door mannen én vrouwen. Want de oversteek naar de mannenwereld is er een die je vooral met je lijf maakt.

De man is er nu één van hen. Iedereen in het dorp weet het. Ook de moeder weet het. Haar kleine jongen, is niet meer haar kleine jongen. Hij is niet meer van haar. Hij is van zichzelf en hij hoort bij de mannen. Hij staat niet meer onder zijn vader, maar naast zijn vader.

Het nut

Als jongens dit ritueel doorstaan om mannen te worden dan moet het nut wel heel groot zijn. Dat klopt. Een jongen leert drie dingen:

  1. Hij leert voor zichzelf zorgen. Zijn moeder is er letterlijk niet meer en zijn vader ook niet.
  2. Hij leert verantwoordelijkheid nemen voor zijn emoties, met name angst, woede en fysieke pijn. Hij leert zijn emoties en gevoelens dragen.
  3. Hij leert waar hij thuis hoort, bij de mannen.

Het tweede is iets dat bijna vreemd is. Na de rituelen die ik deed, had ik het gevoel dat mijn emoties meer van mij waren. Ondanks dat ze niet in grote of vorm veranderd waren, is de impact die ze hebben kleiner. Alsof ik ze nu heb, in plaats van dat ze mij hadden. Ik schrik er vaak niet meer van. Ik weet dat ze er zijn, maar ik ben ze niet.

Het derde is bijna niet met woorden uit te leggen. Het is een groot gevoel van rust en stevigheid. Zoiets als uit een vliegtuig stappen en weer vaste grond onder je voeten voelen. Alleen wist je niet dat je vloog.

Als man sta je nu naast je vader. Je bent nog steeds zijn zoon, maar je bent niet meer kind. Je hebt bewezen dat je jezelf kunt redden en dragen. Je bent een man geworden in de lijn van alle mannen die jou voorgingen; je vader, opa, grootvader, enz.

Jongens-mannen

In onze Westerse cultuur hebben veel mannen deze oversteek (nog) niet gemaakt of niet kunnen maken. Omdat het niet meer in onze cultuur zit, maar ook omdat veel vaders al van jongs af aan (emotioneel) afwezig zijn. Deze jongens-mannen zijn overal. Ze hebben veel geduld en empathisch vermogen, maar worstelen vaak met agressie en angst. Ze zoeken naar verbondenheid, maar weten niet waar die te halen.

Ze hebben veel geduld en empathisch vermogen, maar worstelen vaak met agressie en angst

Wanneer deze jongens-mannen in een situatie terecht komen waar grenzen een grote rol spelen, dan ervaren ze dat vaak als lastig. Grenzen die al getrokken zijn kunnen ze moeilijk accepteren. En waar grenzen door henzelf getrokken zouden moeten worden laten ze dat soms na. Ze voelen simpelweg niet waarom beide belangrijk zouden kunnen zijn, hun wens op zichzelf te staan is namelijk groter. Je voelt ze dan ook vaak hunkeren naar erkenning, maar als ze die krijgen dan weten ze niet hoe ze hem aan moeten nemen. Alsof ze niet thuis zijn en de post het pakketje erkenning weer mee moet nemen.

Jongens-mannen kunnen er veel baat bij hebben een training te volgen of zich door een man te laten begeleiden. Want een man die de oversteek heeft gemaakt weet waar de eerste grenzen liggen; wie hij is en waar hij bij hoort. Deze man voelt zich gedragen door zijn man-zijn en de soort waarbij hij hoort.

Een bijdrage van Jasper Jobse, Foto: heymarchetti Flickr

Allemaal verschillend

Alle mensen zijn verschillend. Daar zijn we het met zijn allen wel over eens. Waar we minder vaak bij stilstaan is dat dat ook betekent dat iemand altijd ergens beter in is dan alle anderen. Niet door studie of oefening, maar bij de gratie dat we verschillend zijn. Dat betekent dat er iets is waar jij altijd beter in bent dan alle anderen. De boeiende vraag is dan niet óf dat zo is, maar wát dat is waar je goed en beter in bent dan anderen?

Lees verder

Opwaartse roep

Er zijn mensen die bleekgroen bij mij aanbellen en mensen die meteen roepen ‘wat heb jij een prachtig uitzicht’. Dat komt doordat ik officieel op vier hoog woon, maar in werkelijkheid op de zevende. Dat is even schrikken als je hoogtevrees hebt en nietsvermoedend uit de lift stapt.

Lees verder