Nieuwsberichten met als sleutelwoord: jezelf zijn

Kracht in kwetsbaarheid?

“Ik moet mij kwetsbaarder opstellen” zeggen mensen wel eens. Het is een mooie verantwoorde zin. Je komt het in alle bladen tegen en menig therapeut zweert erbij. Maar waarom? Als het koud is ga je toch ook met een dikke jas naar buiten. En voor de veiligheid stap je toch ook liever in een SUV dan op je fiets?

Brené Brown legt uit waarom. En dat kan ze.

Foto bad: emanuela franchini

Zweethut

“Ik denk dat ik een sauna in het bos ga bouwen”, zei Felix op de warmste nacht van de herfst.

“Ik ga met je mee”, zei ik.
“Ik ook”, zei Diego, een vriend van Felix.

De gedachte om de hele nacht in een bos te zijn, maakte me rustig. De laatste weekends spendeerde ik vooral in cafés met mijn voornaamste attributen: alcohol, sigaretten en andere verdovende middelen.

Felix zette een stoof op een open plek in het bos en gaf me een zaag: “Gaan jullie even takken zagen voor de sauna?”, vroeg hij ons. En zo stond ik om elf uur ‘s nachts de takken van een boom te zagen en dacht: dit is het leven. Geen verdovende middelen, geen vals lachende gezichten op feestjes. Leven is de takken horen kraken.

Lees verder

De ingrediënten van een goede liefdesrelatie

Goede liefde vinden betekent goed zoeken met al je zintuigen, je intuïtie en je verstand. En als je hem of haar gevonden hebt dan begint het poetsen, polijsten en verzorgen en … nog eens poetsen, polijsten en verzorgen.

De liefde is een mooi ding en een groots ding, héél groots. En zoals grote gebouwen een meerjaren onderhoudsplan nodig hebben, heeft de liefde dat ook.

Dit is wat een goede relatie goed maakt en houdt:

Lees verder

Gewoon jezelf zijn

Er heeft vast al wel eens iemand tegen je gezegd dat je ‘gewoon jezelf moet zijn’. Heerlijk simpel klinkt dat. Alsof het koud is omdat er een raam open staat. Je doet het raam dicht… en voilá: je bent jezelf.

Dat het normaal is om zoiets tegen elkaar te zeggen kan alleen maar omdat het normaal is om niet jezelf te zijn. Je net iets groter, sterker, slimmer, zwakker of dommer voordoen dan je bent, is heel gewoon. Niet omdat we niet onzeker of zwak mogen zijn, maar omdat we denken dat we dat niet mogen zijn. Het mag wel, alleen niet iedereen zal vol liefde op je reageren.

Dit filmpje laat heel erg leuk, bijna hillarisch voelen wat dat is; jezelf zijn. Maar vooral laat het je voelen dat wij mensen zo graag ergens bij willen horen. Bij mannen met snorren in de automatenkantine bijvoorbeeld …

Lees verder

Ontmoeting met een engel

Calvinisme zit ons in de genen. Zelfs als je er rationeel afscheid van genomen hebt, kan het je nog wel eens bespringen, heel onverwacht. Soms is er een vreemdeling voor nodig om het bloot te leggen. Of een engel…

Lief zijn voor jezelf… Dat zit bij veel mensen niet echt in hun systeem. Voor anderen, ja, dat wel. Je kinderen, je ouders, je zieke buurvrouw. Dat valt allemaal in de categorie: ‘Heb uw naaste lief…’. Die boodschap hebben we op allerlei manieren meegekregen en dat maakt ons vermoedelijk redelijk sociaal.

Lees verder

Man en emoties

Er ligt een nieuw boek in de winkels: Handboek voor de moderne man. Geschreven door drie Nederlandse mannen. Ik werd helemaal blij bij het horen van die titel. Er verschijnen weinig boeken over man-zijn. Ik las het voorwoord… en legde het boek teleurgesteld weer weg.

Enkele delen uit het voorwoord: ” …nooit, nooit zullen we ons hardop afvragen waarom we zijn zoals we zijn. (…) mannenvriendschappen en vader-zoon relaties gaan zelden zover dat we ook onze persoonlijke ervaringen en gevoelens willen delen. (…) vrouwen weten per definitie veel van elkaar en van zichzelf. (…) in de huidige samenleving hebben we verantwoordelijkheden moeten afstaan aan de technologie en aan vrouwen (…) mannen zijn raadsels. Om zich verderop tot de lezer te richten met de woorden: “beste mede-herenslachtoffers”.

Het voorwoord is ronduit denigrerend en somber op het fatalistische af. Je wordt als man weggezet als de overbodige soort, die niet weet wat hij met zichzelf en zijn gevoelens moet.

De nrc.next schreef een artikel naar aanleiding van het handboek, met als titel: “De moderne man is in de war” Dat artikel was al een stuk vrolijker. Maar ook de nrc.next stelde: de moderne man weet niet hoe hij zijn emoties moet uiten. Is dat wel zo? En is het zo zwart-wit?

De moderne man

het is niet waar dat mannen geen emoties uiten

Het idee dat mannen geen emoties kunnen uiten, zit in onze cultuur vast als oude kauwgom op een stoeptegel. Het is niet waar dat mannen geen emoties uiten. Niet voor individuele mannen, en ook niet voor de man als soort. Mannen uiten terdege wel emoties. Wanneer je zegt dat mannen geen emoties kunnen uiten, en daarmee suggereert dat vrouwen het wel kunnen, dan veeg je alle emoties op een hoop. Je miskent wat de man goed kan en vrouwen minder goed kunnen. De manier waarop mannen emoties uiten is anders en ze hebben een andere voorkeur binnen de vier.

Er zijn vier primaire emotiesbang, boos, blij, bedroefd.

  • Mannen uiten over het algemeen makkelijker boosheid dan vrouwen.
  • Mannen kunnen net als vrouwen blij zijn. Kijk eens naar een groep supporters nadat hun club heeft gewonnen.
  • Ik ken voldoende mannen die kunnen huilen, ik ken voldoende vrouwen die niet kunnen huilen.
  • Ik ken weinig tot geen mannen die kunnen zeggen dat ze bang zijn, ik ken ook weinig vrouwen die dat kunnen.

Emoties niet uiten

Er zijn voor mannen en vrouwen goede redenen om emoties niet te uiten. Ik denk dat het niet voor niets is dat we dat ook kunnen. Dat we die vaardigheid hebben. Omdat het de zaken soms namelijk veel simpeler houdt. Als je emoties niet uit:

  • kan niemand je gevoel ontkennen of wegwuiven en dus blijft het ‘intact’. Denk maar aan ouders die tegen je zeiden als kind: “het valt wel mee” als je pijn had, terwijl het helemaal niet meeviel.
  • als je emoties niet uit geef je mensen geen argumenten waarmee ze met je in discussie kunnen gaan. Bijvoorbeeld: “Waarom ben je er dan überhaupt aan begonnen als je het niet leuk vindt?”
  • als je emoties niet uit: ben je wellicht net als je vader of moeder die dat ook niet deed. Dat geeft een gevoel van erbij horen.

Emoties wel uiten

Er zijn mij twee belangrijke redenen bekend waarom het goed is om emoties wel te uiten:

  1. Het wegstoppen van emoties is op korte termijn vermoeiend, en op lange termijn schadelijk voor je psychische en fysieke gemoedsgesteldheid. Veel mensen kunnen niet werkelijk ontspannen, of diep door ademen, omdat hun lijf gewend is om er van alles ‘onder’ te houden. “Mannen huilen niet” is denk ik het meest bekende voorbeeld van het wegstoppen van emoties. En “Meisjes worden niet boos” is er één die in Nederland ook veel voorkomt.
  2. Wanneer je je emoties kent kun je ze meenemen in beslissingen. Je kunt iets ‘doorvoelen’. Hierdoor hebben beslissingen een grotere wijsheid in zich, dan wanneer je ze alleen op basis van ervaring, advies of kennis zou nemen.

Emoties voelen en dragen

Om iets te kunnen uiten, moet je:

  1. Kunnen voelen wat je voelt. Je moet er vertrouwd mee zijn en je daarin vrij voelen.
  2. Kunnen duiden wat je voelt zodat je die ander iets kan laten zien of er woorden aan geven.

Dat vraagt de nodige oefening, zeker als je uit een gezin komt waar emoties als ‘overbodige ballast’ worden gezien. Maar je moet er zeker niet in doorslaan. Een man die denkt dat het louter uiten van al zijn emoties het belangrijkst is, die verzuipt. Die weet niet meer wat wijs is. Die belandt in eindeloze discussies (met vrouwen), wordt door mannen die een duidelijk doel hebben aan de kant gezet omdat ie ‘vertraagt’ met zijn tranen, of kan wanneer hij kwaad is alleen maar klappen uitdelen.

Niet het uiten van de emoties is het belangrijkst, het voelen en dragen van je emoties is dat. Gepast verantwoordelijkheid nemen, door soms wel te uiten en soms niet. Niemand anders ter wereld voelt wat jij voelt. Je gevoelens zijn van jou. Wees er zuinig op.

Een artikel van Jasper Jobse, Foto: Bernardo Borghetti Flickr

Verandering

In het woord verandering zit de vooronderstelling dat er dingen hetzelfde kunnen blijven. En dat klopt eigenlijk niet. Alles verandert. De vraag is niet óf dingen hetzelfde kunnen blijven, maar hoelang dingen hetzelfde blijven.

Verandering is een natuurlijk gegeven. Verandering zet dingen in beweging. Het brengt nieuwe dingen en een nieuwe dynamiek. Verandering is leuk, het brengt een enorme levendigheid. En toch hebben wij mensen er vaak moeite mee. Dat is niet zo gek en ik zal proberen uit te leggen waarom. Er zijn mij twee bekende redenen.

Lees verder

Kritiek

Altijd als ik mijn ezine schrijf, presentaties geef, artikelen schrijf op mijn weblog, krijg ik reacties van anderen. In de meeste gevallen zijn die positief. Ik krijg mailtjes van mensen die me schrijven hoe ik hen geïnspireerd heb, die de tips en adviezen daadwerkelijk toepassen in de praktijk en daar veel aan hebben. Daar ben ik altijd blij mee en ik heb er een apart mapje van gemaakt in mijn emailinbox.

Maar het is niet allemaal zo warm. Als je veel schrijft, spreekt, en stelling neemt, krijg je ook kritiek, soms bijtend als zuur in je gezicht.

Een van de controverses die ik vaak oproep, heeft te maken met mijn pleidooi om als ZZP-er de stap te zetten naar een succesvol en winstgevend bedrijf. Eén van de leuke aspecten van ondernemer zijn, is wat mij betreft dat je er rijk mee kunt worden. Steevast is er dan altijd iemand die zegt: “Geld is toch niet belangrijk? Het belangrijkste is toch dat ik doe wat ik leuk vind?” Of: “Rijkdom is toch juist dat je blij bent met de mooie dingen in het leven?” Tja, wat zal ik er eens op zeggen?

Maar wat ik veel erger vind, is kritiek op de manier waarop ik praat en me gedraag. Ik stuntel altijd een beetje, grijns en giebel. Ik laat onzekerheid en twijfel zien. Voor veel mensen is dat niet “zoals het hoort” en ze kunnen het niet rijmen met iemand die succesvol is. Ze sturen me mailtjes waar de haat vanaf druipt.

Als ik presentaties geef, is er achteraf altijd wel iemand die me dringend adviseert “eens een presentatiecursus te volgen”, niet wetende dat ik dit al vijftien jaar deed en nog steeds doe (een uitzonderlijk goede volgde ik laatst bij Lianne Ebbinkhuijsen).

Een vrouw schreef me laatst: “Je praat erg aarzelend en onzeker. Je presentatie is daardoor wat mij betreft niet overtuigend. Ik vind dat je nog een hele slag te maken hebt”.

Dit soort kritiek raakt me hevig! Het is alsof iemand zegt: “Je kunt nog zo je best doen, tonnen per jaar verdienen, maar eigenlijk ben je nog steeds niet oké, ga eerst nog maar eens een slag maken”. Ik voel me belemmerd in mijn groei en mogelijkheden, en dat demotiveert me enorm.

Maar ik ben natuurlijk niet de enige die kritiek krijgt. Waarschijnlijk krijg jij hem ook – het is onlosmakelijk verbonden met het feit dat je je nek uitsteekt en zichtbaar wordt. Ook bestsellerauteur Tim Ferriss krijgt hem, zo blijkt uit een lezing die hij laatst gaf voor The Next Web. Daarin geeft hij kritiekkrijgers echt een hart onder de riem. Een van zijn uitspraken luidt: “Trying to get everyone to like you is a sign of mediocrity.” (Colin Powell) en hij moedigt je aan juist ernaar te zoeken om stom en gek gevonden te worden, om jezelf erin te trainen.

Hier mijn eigen manier om er mee om te gaan:

– Kritiek raakt je het meeste, als je vindt dat de criticus gelijk heeft. Op het moment dat je leert om ook je zwakke plekken te omarmen, zal de kritiek je veel minder raken. Sinds ik veel beter accepteer dat ik een introvert en verlegen iemand kan zijn die veel lacht omdat ze dingen – nou ja – gewoon grappig vindt, trek ik me veel minder aan van deze kritiek, en hem nu zelfs al een hele tijd niet meer gehoord. Voel me nu ook vrij om erover te schrijven, terwijl ik me er eerst diep voor schaamde.

– Veel mensen uiten kritiek omdat ze gewoon boos zijn, teleurgesteld in het leven. Succesvolle mensen geven hun een heel slecht gevoel over zichzelf, en daar maken ze je graag verantwoordelijk voor. Wat je het beste kunt doen, is deze mensen van je lijst halen en zonder schuldgevoel te kiezen voor de mensen die je een goed gevoel geven en blij met je zijn.

– Kritiek kan natuurlijk ook heel waardevol zijn. Bedank er dan voor! Maar als je hem niet waardevol vindt, mag je best feedback teruggeven. Ook al geven mensen je kritiek vanuit de beste bedoelingen en om je echt te helpen, goed feedback geven is een kunst en daar mag je ze op jouw beurt best iets over leren.

– De pijn van de kritiek zwakt af als je je in herinnering roept waarom je je bedrijf ook weer begonnen bent. Als het goed is, is dat een hoger doel: in mijn geval zelfstandigen goed rond te laten komen, terwijl ze doen wat ze het allerliefste willen doen. Dienstbaarheid voor anderen is een oneindige bron van inspiratie, is mijn ervaring. Als je weer met je klanten aan het werk bent, keert je motivatie gauw terug en denk je er niet meer aan. Zoals Ferriss zegt: “Living well is the best revenge.” (George Herbert). De Nederlandse uitspraak “De honden huilen, maar de karavaan trekt verder”, drukt het met m.i. ook heel mooi uit.

Een bijdrage van Laura Babeliowsky, Foto: Jasper Jobse, daken in middelburg, FLICKR

Schildpad gaat zijn eigen weg

Schildpad had een schild. Altijd al, voor zover hij zich kon herinneren. En ook zijn vader, zijn moeder, zijn zusjes en zijn broers hadden er één. Blijkbaar zat het in de familie. Toch waren er soms mensen die zijn schild wilden oplichten alsof ze wilden bewijzen dat er zacht, kwetsbaar, week vlees onder zat. Schildopeners, koevoeten, geen gereedschap lieten ze ongemoeid. Dat snapte hij niet. Wat begrepen ze nou niet aan schildpad?

Lees verder

Wie kost er energie en van wie krijg je energie?

Soms is het goed de mensen met wie je omgaat zo af en toe eens onder de loep te nemen. Mensen om je heen bepalen namelijk voor een behoorlijk deel je energieniveau. Dat doen ze niet bewust en jij doet dat ook niet bewust, maar het gebeurt wel.

Van de ene persoon krijg je energie, en de andere persoon kost energie. Bij de één voel je je fitter na afloop, bij de ander ben je bekaf. De één is een motortje voor je de ander een putje. Daar is niets mis mee. En het gebeurt. Dus daar mag je je best bewust van te zijn. Doe je er niets mee en omring je je met mensen die je veel energie kosten (zoals een vervelende baan met dito collega’s), dan loop je op termijn zelfs kans op een burn-out of overspannenheid.

Van de ene persoon krijg je energie, en de andere persoon kost energie

Of je energie krijgt in contact met iemand hangt van het soort contact af dat je hebt met iemand. Grofweg zou je kunnen zeggen dat er vijf pijlers in het contact met mensen zijn:

Verbaal

Hoe praat je met de ander? Ontwikkel je samen ‘taal’? Ontstaan er woorden/zinnen die veel betekenis hebben? Voelt het prettig om je verbaal naar elkaar te uiten? Durft de ander ook echt aanwezig te zijn in een gesprek? Durf je complimenten te geven? Kun je complimenten echt aannemen? Krijg je de ruimte om jezelf te uiten? Kortom: met elkaar een goed gesprek kunnen hebben, dingen durven benoemen, en dat van elkaar kunnen waarderen.

– Goed verbaal contact zorgt ervoor dat je je begrepen voelt.

Non-Verbaal

Durf je de ander aan te raken? Hoe groet je de ander (vooral verbaal of ook non-verbaal)? Durf je te spelen met elkaar? Een aai over elkaars bol, knuffelen, duwen, tikken, hand op elkaars schouder? Voelt het prettig? Ontstaan er rituelen om dit non-verbale heen? Juist door de non-verbale communicatie krijg je een sterke emotionele binding met elkaar. Het versterkt relaties zowel zakelijk als vriendschappelijk. Als je elkaar goed aanvoelt op non-verbaal niveau en weet wat er kan, voelt het goed.

– Goed non-verbaal contact zorgt ervoor dat je je veilig kunt voelen.

Integriteit

Handel en uit je, naar wat je denkt, voelt of wilt? Of houd je je in? Jezelf inhouden kost bijna altijd meer energie dan je uiten. Je kunt je bijvoorbeeld afvragen of je je laat leiden door maatschappelijke beperkingen. Of mogen gedachten komen en gaan zoals ze zich in het contact vormen? Wat in contact heel prettig is, is dat je niet steeds hoeft te raden wat de ander wil of vindt.

– Integer contact zorgt dat je je vertrouwd voelt.

Achtergrond en karakter

Jezelf inhouden kost bijna altijd meer energie dan je uiten.

Elkaar leren kennen als er oprechte interesse voor elkaar is, is erg leuk. Heeft iemand een natuurlijk verlangen tot rust of juist tot gezelligheid? Denkt iemand: problemen-moeten-er-zijn of denkt iemand aanpakken-en-oplossen? Er zijn veel verschillen in hoe mensen denken, zijn opgegroeid en zich hebben ontwikkeld. Dat van elkaar weten creëert begrip. Is iemand bijvoorbeeld opgegroeid in een ontwricht gezin? Was het thuis competitief? Of draaide het juist om samenwerken? Was je alleen of had je broertjes en zusjes? Heb je veel tijd alleen doorgebracht of waren je ouders er veel om je te vertroetelen? Het heeft bepaald wie je bent geworden.

– Veel van elkaar weten zorgt ervoor dat je je met je achtergrond geaccepteerd kunt voelen.

Balans

In contact zijn er verschillende balansen. Zoals die van geven en nemen, doen en laten, uitnodigen en uitgenodigd worden, trakteren en getrakteerd worden. Zo is het bijvoorbeeld prettig als er weinig mismatch is in de behoefte aan contactfrequentie. Je kunt soms weken intensief met elkaar contact hebben en elkaar ook zo weer een week niet spreken/zien. Is het dan ok als je elkaar weer ziet, ook al zat er een ‘gat’ in jullie contact? Dat gaat op voor fysiek contact, maar ook voor app, twitter en e-mail. Makkelijk veel bij elkaar kunnen zijn, maar ook zonder elkaar kunnen (hoewel je elkaar dan natuurlijk best kan missen) is geweldig. Het zorgt ervoor dat je je geen zorgen hoeft te maken over aandacht en tijd aan iemand geven.

– Een goede balans zorgt ervoor dat je het contact als ongedwongen ervaart.

Kortom

Fijn contact gaat over jezelf zijn en de ander zien voor wie hij is. Elkaar ruimte geven, maar ook naast iemand kunnen staan. Luisteren en ook kunnen confronteren, na het luisteren. Maar ook fouten kunnen toegeven en excuses kunnen geven en aanvaarden. Goed contact gaat niet om perfectie, maar om waardering en balans. Dit soort contacten geven energie. Aan beide kanten. Het is een 1 + 1 = 3 situatie.

  • Kun je voldoende jezelf zijn?
  • Wil je elkaars taal spreken?
  • Mag je van elkaar leren?
  • Kun je elkaar vertrouwen?
  • Kun je samen plezier hebben?
  • Mag je elkaar aanraken?
  • Kan het ook wel eens stil zijn?
  • Wordt er naar je geluisterd?
  • Is het ook goed als je even niets van je laat horen?
  • Mag je wel eens iets fout doen? En mag je het daarna rechtzetten?

Welke drie of vier van de bovenstaande zaken zijn nu echt belangrijk voor je? Kom je bijvoorbeeld tot de conclusie dat je: ongedwongen contact met mensen wilt hebben, waar je je vertrouwd, begrepen, veilig en geaccepteerd voelt? Met als randvoorwaarde dat je in dat contact rustig kan worden of juist energie kan krijgen? En wil je je geborgen voelen, of nu juist uitgedaagd?

Ernaar handelen

Wanneer je weet wat belangrijk voor je is, kun je ernaar gaan handelen. Je kunt gaan kijken wie energie kost en wie energie geeft.

Pak twee A4’tjes en een pen.

Stap 1:
Maak twee kolommen: links schrijf je de namen van personen van wie je energie krijgt (de motortjes). Rechts zet je de mensen die energie kosten (de putjes). Denk aan je werk, sport, je familie, vrienden, buren, studie, een cursus die je doet enz. enz. Sorteer op je gevoel. Je gevoel is veel betrouwbaarder dan je hoofd.

(Schrik niet als je geliefde in de rechter kolom beland. Vroeger of later was je daar toch wel achter gekomen, en wellicht is het nu nog niet te laat voor een goed gesprek).

Stap 2:
Maak op het andere A4’tje drie kolommen:
1e kolom: Meer gaan zien:
2e kolom: Minder gaan zien:
3e kolom: Helemaal niet meer zien:

Wanneer je klaar bent… dan scheur je de laatste kolom van je papiertje af (als het goed is lucht dat al op), en stop je hem in de prullenbak.

Als je dit gedaan hebt hoef je nu NIETS meer te doen. Mijn ervaring is dat als mensen voldoende duidelijk hebben wat werkt en wat niet werkt, dat ze daarna niet meer op de oude voet verder kunnen. Dus observeer jezelf de komende weken maar eens. En kijk wie je meer opzoekt en bij wie je (bij wijze van spreken) de telefoon niet meer opneemt.

En dan als laatste nog even dit. Stond er een (schoon)moeder/vader, broer of zus in kolom drie? Schrijf deze alsnog bij kolom twee.  Je zult het er namelijk mee moeten doen. Of je wilt of niet. Bedenk je maar dat ze jou of die leuke vriend of vriendin van je op de wereld hebben gezet. Dat hebben ze niet onverdienstelijk gedaan. Anders was jij en je partner er nu niet.

Een bijdrage van Jasper Jobse en co-auteur Abdul-Rahman Advany van Social Imagineers. Met dank aan Martijn Aslander voor de ‘putjes en motortjes’ metafoor. Foto: stavos