Nieuwsberichten met als sleutelwoord: angst

Het potje en het podium

Ik zit in een zaal met tweehonderd collega therapeuten. Op zo’n rode congresstoel; stapelbaar geen armleuningen. Vooraan op het podium staat Wibe Veenbaas. Een fijne leermeester. We krijgen allemaal de opdracht een gedicht te schrijven met als titel “Het is de aard van het bestaan, de dingen die niet overgaan.”

Ik begin te schrijven en zonder het op te merken, ben ik weer kind in onze oude keuken met de versleten houten vloer. Het is die dag dat mijn moeder het potje liet vallen. We zijn arm, maar mijn moeder staat erop toch biologisch te eten. Ze komt thuis met een volle tas en het potje valt over de rand.

Het is die dag dat mijn moeder het potje liet vallen

Het is dat ene potje, dat niet mág breken. Dat wat ik het liefste eet. Elke dag. Het broodbeleg van gemalen hazelnoten en rozijnen. Je moet weten dat zo’n potje tegenwoordig € 8,50 kost.
Ik buk en zeg dat ik alle scherven er wel uit zal halen. “Nee.” zegt ze. “Alles gaat in de vuilnisbak.” “Maar…” probeer ik nog. “NEE!”

Ik snap het niet. Maar weet dondersgoed wat dat betekent. Dat betekent dat ik het een hele maand niet kan eten. Och was papa maar hier. Die kocht gewoon een nieuwe. Papa heeft geld genoeg. Maar papa’s naam mag hier in huis niet genoemd worden. Hij is hier nog nooit binnen geweest.

Ruim voor tijd ben ik klaar met mijn gedicht. Ik kijk om me heen en zie veel mensen schrijven. Grappig zonet was ik me niet bewust dat we met zoveel zijn, nu weer even wel. Wibe geeft aan dat de tijd om is en vraagt wie er iets wil delen. Zo snel als mijn gedicht kwam, gaat ook mijn vinger omhoog.

Hij nodigt me uit en ik loop naar het podium. Bij de drie tredes omhoog veranderd er iets in mijn benen. Mijn lijf weet wat ik ga doen. Wanneer ik vooraan op het podium sta beginnen mijn knieën te knikken en wanneer ik wil spreken; komt er niets uit. Ik kan geen woord zeggen. Tweehonderd paar ogen kijken naar me. Zien een man waar geen woorden uit komen.

Wibe loopt naar me toe, gaat achter me staan en mijn lijf leunt zachtjes tegen hem aan. Mijn knieën stoppen met knikken, mijn keel stopt met knijpen. Wanneer ik denk dat hij weg zal stappen blijft hij nog even staan.

Ik kan voelen dat het goed doet, maar dat ik zo niet kan vertellen. Er is iets dat nog niet klopt. Hij stapt naar achteren. Alsof hij zonder woorden zegt: je moet het wel zelf doen, maar hoeft het niet alleen te doen.

Dan begin ik. Ik spreek over volle potjes en gevoelens van leegte. Het vervult me.

Foto: Gareth Hubbard, Unsplash

Eerlijk zijn

Och, als we toch eens allemaal eerlijk waren… Dan zou het allemaal zoveel makkelijker zijn. Als we toch eens gewoon openheid zouden geven over wat we voelen… Over wat we van plan zijn. Over wat we gedaan hebben… Iedereen zou elkaar begrijpen, wanneer we in elkaars hoofd konden kijken. Dat zou het allemaal zoveel makkelijker maken! Toch?

Lees verder

Man-zijn #2: blijven staan

Iedereen maakt fouten. Niet omdat we dat willen, maar omdat we mens zijn. We kunnen nu eenmaal niet alles overzien of plannen. Dat is ook helemaal niet erg. Maar als kapiteins te vroeg van boord gaan, verdrinken er mensen. Dat gebeurde letterlijk bij de gekapseisde Costa Concordia. De kapitein was aangenomen om voor zijn schip en passagiers te zorgen. Maar na een fout, notabene door hem zelf gemaakt, ging hij van boord.

Lees verder

Jezelf op je nek zitten

We doen het allemaal wel eens; onszelf straffen. Jezelf straffen omdat je iets niet goed deed, niet goed zag of zei. Jezelf straffen is niet handig, niet constructief, en toch doen heel veel mensen het. En we doen het ook nog eens bijna altijd onbewust. Iedereen heeft er zijn eigen voorkeursvorm voor. Een eigen vorm die we makkelijk vergoelijken waardoor het lijkt alsof je jezelf helemaal niet straft.

Ik deed het gisteren nog. Ik stond in de supermarkt met mijn mandje vol. Ik zag lekkere frambozenjam staan. Hij was nog in de aanbieding ook. En wat deed ik? Ik liet hem staan… “Jij hebt genoeg uitgegeven!” ging er door mijn hoofd. Vijf minuten later stond ik buiten. Zonder jam. Met spijt. In de auto terug naar huis had ik in de gaten wat er aan de hand was. Ik had mijzelf gestraft door mijzelf iets te ontzeggen. Maar waarom? Ik, die zo veel schrijft over verlangen? Ik kon mijzelf niet eens met een potje jam verwennen?

Lees verder

Op slot

Ze heeft een nieuw fietsrondje ontdekt. Precies 10 kilometer, met wat hoogteverschil. Over de nieuwe brug heen, over de Waalbrug terug. Ze verlangt naar routines en rituelen, een vast ritme. Regelmaat, orde. Niet hoeven nadenken, twijfelen, afvragen. Ze haat sport maar ze ‘moet’. Misschien kan het op deze manier wel. Naar het schijnt duurt het dertig dagen om nieuwe routines te verankeren in je systeem. Zo lang heeft ze een nieuwe gewoonte nog nooit volgehouden. Maar dit nieuwe fietsrondje is toch een kanshebber om tijdelijk voor vastigheid te zorgen. Als je het namelijk andersom fietst, is het een heel ander rondje. En door het werk aan de omlegging van de Waal wijzigen de wegen ook voortdurend. Afwisseling in routine, de enige manier om haar in beweging te krijgen.

Lees verder

Storm in je geest

Dit werkelijk prachtige filmpje gaat over de wind. Beter gezegd over storm. Over een volkje dat altijd in de storm leeft.

Ergens doet het me denken aan sommige cliënten die in mijn praktijk komen. Aan de mensen die het geluk nog niet kunnen herkennen. Die denken dat ze nogmaals harder moeten werken/studeren/zwoegen voordat ze het geluk waard zijn. Mensen die zelf zoveel tegenwind maken, dat ze niet op hun bestemming zullen komen.

Kijk en geniet van dit prachtige filmpje!

Lees verder

Laat je niet gek maken

Er zijn nogal wat dingen waar je je druk om kunt maken. En als je je in die dingen ook maar een beetje verdiept, kom je mensen tegen die zeggen dat er ook echt reden is om je druk te maken.

Zo ‘schijnen’ wij in een financiele crisis te zitten (ik zag zojuist weer een rij van 200 mensen staan voor een bakker die slechts 3 broden had en het aantal dode zwervers door de kou loopt op naar 100 per week), gaat het helemaal niet goed met het milieu (Zeeland stond alweer onder water vorige week en de zon schijnt al een jaar niet meer in Gelderland), definitief in je auto gaan wonen is razend populair omdat mensen dan geen hypotheek hoeven te betalen en dat bobbeltje op je arm is écht wel kanker hoor. Ik hoorde laatst dat er nu al tientallen ambtenaren per maand vermoord worden door woedende burgers en dat de overheid dat nog steeds in de doofpot stopt om die definitieve vertrouwensbreuk met het volk te voorkomen.

Lees verder

Heb het lef

Ik maak je even deelgenoot van een gesprekje met mezelf… misschien dat jij er net zo vrolijk van wordt als ik.

Als je iets wilt hè, als je iets echt heel erg graag wilt, dan helpt lef enorm.

Het lef om onder ogen te zien dat je het niet allemaal alleen kan doen, dat je dat niet eens zou moeten willen. Dat je hulp nodig hebt en dat je je droom moet delen om hem te kunnen vermenigvuldigen. Als je nog niet kan delen, dan moet het nog even gisten, dat mag ook.

Lees verder

Over dapper

Toen ik eind november mijn baan opzegde zonder een nieuwe te hebben, en zonder een helder en gekaderd plan voor ogen te zien, vonden veel mensen me ‘dapper‘. Ikzelf vond het noodzakelijk. Ik was geen seconde bezig met de gevolgen die er aan vast geplakt zaten (drie weken later werd ik behoorlijk ziek, en had daarmee meteen het antwoord). Natuurlijk zat ik niet te springen om deze wending, maar het kon niet anders, en dus volgde ik de stroom.

Lees verder

Angst voor succes

Lang geleden, nog voor ik ondernemer werd, kreeg ik het te horen. Dat ik angst voor succes had. Ik begreep dat toen niet. We willen toch allemaal succes? Nu ik meer dan 150 mensen heb begeleid geloof ik dat ik weet wat succesangst betekent. Veel van ons zijn bang voor succes. Ook al zullen we zeggen van niet. Dat is niet omdat we geen succes willen. Dat is omdat succes altijd iets met zich meebrengt en dàt willen we niet. Dus laten veel van ons dat succes liever achterwege.

Lees verder

Leven, is altijd op de grens

Het lijkt extreem wat deze mannen doen (en dat is het natuurlijk ook) en toch is het niet anders dan je baan opzeggen, die eerste zoen geven, emigreren, je muur knal-pimpel-paars schilderen of je kind geboren zien worden. Je maag draait zich er misschien bij om en je weet wellicht niet of het nu fijn is of juist niet. Maar de balans zul je later opmaken, daar is nu geen tijd voor. Wanneer je de beslissing hebt genomen staan al je zintuigen open. Je zult ze nodig hebben, want je weet niet wat er gaat komen. Je deed dit tenslotte nooit eerder. Eén ding weet je wel zeker: je leeft! Voluit, zonder inhouden!

Lees verder

Het onzekere konijn

Er was eens een onzeker konijn. Dat komt vaker voor onder konijnen. Maar dit konijn had het er moeilijk mee. Misschien was zijn onzekerheid niet groter dan bij andere konijnen. Maar dit konijn vond het eenvoudigweg zwaar. Het leek hem fijn als zijn onzekerheid draaglijker zou zijn.

Op een dag stuitte konijn op het bedrijf Konijn®egistratie. Och, als hij daar toch eens lid van zou kunnen worden, dacht hij. Dan zou hij vast en zeker zekerder zijn over zijn konijnheid. Maar onzeker als hij was dacht hij dat ze hem vast niet zouden toelaten.

Het vooruitzicht van een afwezige onzekerheid trok

Thuis aangekomen ging hij naar bed en de volgende morgen stond hij weer op. Weken gingen voorbij. Tot de ochtend dat hij met een wortel in zijn mond voor de spiegel stond en de wortel bijna mooier vond dan zichzelf. “Ik moet het toch maar eens gaan proberen.” zei hij zachtjes. Het vooruitzicht van een afwezige onzekerheid trok. Konijn begon te glimmen en maakte bijna een sprongetje. Bijna.

Hij trok zijn beste staart aan en ging op weg. Bij Konijn®egistratie aangekomen stapte hij het hol in. (Konijnenbedrijven zitten altijd in een hol. De konijnen Kvk bijvoorbeeld zit ook in een hol, en deelt zijn kantine met de Konijnenpolitie).

Konijn werd allerhartelijkst ontvangen en voelde zich al bijna direct een échte soortgenoot. Hij liet zijn diploma’s en bekwaamheidsgeschriften zien, men nam een foto en hij ging weer naar huis. Na twee weken kreeg hij een prachtige brief met zegel. Hij was officieel lid! Konijn was dolgelukkig! Zijn onzekerheid verdween en hij leefde gelukkig.

De vragen

Op een dinsdag in augustus ontving hij een brief. Het konijnenregister was erg groot geworden en daarom was er een controle nodig. Konijn was blij met dit streven naar kwaliteit. Ook wat groot is dient goed in elkaar te steken, en liefst met dezelfde eenvoud als 6 eieren in een doosje zoals hij dat wel eens in de mensenwereld had gezien.

De brief bestond uit een aantal vragen:

  • Hoe weet u zéker dat u een konijn bent?
  • Konijnt u zoals een konijn behoort te konijnen? En zo ja, hoe weet u dat?
  • Heeft u kwaliteiten verworven op een wijze die wij niet begrijpen en daarom moeten afkeuren?
  • Zet u levenservaring in op een plek waar uitsluitend gevraagd wordt te handelen naar opleiding en niets dan opleiding?

En als laatste stond er deze zin: U heeft twee oren. Wij hebben vernomen dat deze regelmatig rechtop staan. Waarom vertoont u dit bijzondere gedrag? Kunt u hier een toelichting op geven? En zo nee waarom niet? En zo ja waarom wel?

Konijn ging er eens voor zitten en schreef een brief terug.

Het antwoord

Een paar dagen later ontving konijn het antwoord. Deze keer zonder zegel, maar hij herkende het Konijn®egistratie logo. De brief was als volgt:

Helaas kunnen we u niet garanderen dat u een echt konijn bent. De redenen hiervoor zijn de volgende.

1. Bij de meeste konijnen hangen beide oren. Wij hebben geconstateerd dat bij u beide oren overeind staan. Dit is niet des konijn.

2. U heeft kennis verworven op een wijze die wij niet begrijpen. Ook al leidt deze kennis tot gewenste resultaten, de wijze waarop deze kennis tot stand kwam is ongewenst.

Afwegende beide punten, is het u niet toegestaan om lid te zijn en/of blijven van ons register.

Omdat wij alleen met echte konijnen zaken doen, kunnen wij u derhalve niet zelf schrappen. U dient zichzelf daarom binnen zeven dagen uit ons register uit te schrijven. Neem daartoe deze brief mee. Deze brief is namelijk geschreven door een echt konijn dus aan de identiteit van deze brief, in tegenstelling tot de uwe, hoeven wij niet te twijfelen. Bezwaar maken tegen deze beslissing is niet mogelijk, omdat wij alleen bezwaren van echte konijnen in behandeling kunnen nemen.

Heeft u vragen, raadpleeg dan onze website. Indien uw vraag niet voorkomt bij de veelgestelde vragen, stuur dan een e-mail. Wij zullen uw e-mail printen op prachtig papier en aan de stapel onbeantwoorde vragen toevoegen.

Konijn legde de brief op zijn tafel, en vroeg zich af waar zijn onzekerheid ook al weer over ging…

Een bijdrage van Jasper Jobse, Foto: Wwarby Flickr

Dit artikel is in 2015 ook gepubliceerd in ‘Keerpunt’ vakblad van beroepsvereniging het NVPA

Dan is er iets mis met je

Ben je ziek als je hulp vraagt aan een coach, psycholoog of therapeut? Nee. Maar toch ervaren veel mensen dat zo. En daarom vragen ze soms niet om hulp. Dat is niet zo gek, maar wel jammer. Van goede begeleiding word je namelijk gelukkiger.

Tien jaar geleden zei ik: “Als ik een praktijk open dan is dat er niet één met een drempel bij de voordeur, maar met een glijbaan (omdat glijbanen in speeltuinen voorkomen). Coaching en therapie hoort namelijk ook leuk te zijn. Niet leuk als in: laten-we-al-je-moeilijkheden-maar-onder-het-kleed-schuiven’. Maar leuk als in: ontdekken-dat-je-eigen-gras-groener-is-dan-je-dacht en leuk als in samen-speuren-naar-een-oplossing.

Hoe komt dat zo, dat mensen die drempel zien. Is hij er? En hoe komt dat?

Lees verder

Leren door proberen

Mijn dochter zat stralend aan tafel te vertellen over haar geslaagde poging om bij zwemles door ‘het gat’ te zwemmen. Dat is een lastige oefening, waarbij je onder water door een opening in een zeil zwemt. De schrik van menig zwemleerling, en ook bij onze dochter was ‘Het Gat’ niet populair. Maar op die ene maandagmiddag lukte het ineens. Wij blij, zij blij. Vol opluchting en zelfvertrouwen verkondigde ze trots: ‘Ik deed het gewoon! Ik dacht… van proberen kun je leren! Dat zegt onze juf.’

Lees verder

Man en emoties

Er ligt een nieuw boek in de winkels: Handboek voor de moderne man. Geschreven door drie Nederlandse mannen. Ik werd helemaal blij bij het horen van die titel. Er verschijnen weinig boeken over man-zijn. Ik las het voorwoord… en legde het boek teleurgesteld weer weg.

Enkele delen uit het voorwoord: ” …nooit, nooit zullen we ons hardop afvragen waarom we zijn zoals we zijn. (…) mannenvriendschappen en vader-zoon relaties gaan zelden zover dat we ook onze persoonlijke ervaringen en gevoelens willen delen. (…) vrouwen weten per definitie veel van elkaar en van zichzelf. (…) in de huidige samenleving hebben we verantwoordelijkheden moeten afstaan aan de technologie en aan vrouwen (…) mannen zijn raadsels. Om zich verderop tot de lezer te richten met de woorden: “beste mede-herenslachtoffers”.

Het voorwoord is ronduit denigrerend en somber op het fatalistische af. Je wordt als man weggezet als de overbodige soort, die niet weet wat hij met zichzelf en zijn gevoelens moet.

De nrc.next schreef een artikel naar aanleiding van het handboek, met als titel: “De moderne man is in de war” Dat artikel was al een stuk vrolijker. Maar ook de nrc.next stelde: de moderne man weet niet hoe hij zijn emoties moet uiten. Is dat wel zo? En is het zo zwart-wit?

De moderne man

het is niet waar dat mannen geen emoties uiten

Het idee dat mannen geen emoties kunnen uiten, zit in onze cultuur vast als oude kauwgom op een stoeptegel. Het is niet waar dat mannen geen emoties uiten. Niet voor individuele mannen, en ook niet voor de man als soort. Mannen uiten terdege wel emoties. Wanneer je zegt dat mannen geen emoties kunnen uiten, en daarmee suggereert dat vrouwen het wel kunnen, dan veeg je alle emoties op een hoop. Je miskent wat de man goed kan en vrouwen minder goed kunnen. De manier waarop mannen emoties uiten is anders en ze hebben een andere voorkeur binnen de vier.

Er zijn vier primaire emotiesbang, boos, blij, bedroefd.

  • Mannen uiten over het algemeen makkelijker boosheid dan vrouwen.
  • Mannen kunnen net als vrouwen blij zijn. Kijk eens naar een groep supporters nadat hun club heeft gewonnen.
  • Ik ken voldoende mannen die kunnen huilen, ik ken voldoende vrouwen die niet kunnen huilen.
  • Ik ken weinig tot geen mannen die kunnen zeggen dat ze bang zijn, ik ken ook weinig vrouwen die dat kunnen.

Emoties niet uiten

Er zijn voor mannen en vrouwen goede redenen om emoties niet te uiten. Ik denk dat het niet voor niets is dat we dat ook kunnen. Dat we die vaardigheid hebben. Omdat het de zaken soms namelijk veel simpeler houdt. Als je emoties niet uit:

  • kan niemand je gevoel ontkennen of wegwuiven en dus blijft het ‘intact’. Denk maar aan ouders die tegen je zeiden als kind: “het valt wel mee” als je pijn had, terwijl het helemaal niet meeviel.
  • als je emoties niet uit geef je mensen geen argumenten waarmee ze met je in discussie kunnen gaan. Bijvoorbeeld: “Waarom ben je er dan überhaupt aan begonnen als je het niet leuk vindt?”
  • als je emoties niet uit: ben je wellicht net als je vader of moeder die dat ook niet deed. Dat geeft een gevoel van erbij horen.

Emoties wel uiten

Er zijn mij twee belangrijke redenen bekend waarom het goed is om emoties wel te uiten:

  1. Het wegstoppen van emoties is op korte termijn vermoeiend, en op lange termijn schadelijk voor je psychische en fysieke gemoedsgesteldheid. Veel mensen kunnen niet werkelijk ontspannen, of diep door ademen, omdat hun lijf gewend is om er van alles ‘onder’ te houden. “Mannen huilen niet” is denk ik het meest bekende voorbeeld van het wegstoppen van emoties. En “Meisjes worden niet boos” is er één die in Nederland ook veel voorkomt.
  2. Wanneer je je emoties kent kun je ze meenemen in beslissingen. Je kunt iets ‘doorvoelen’. Hierdoor hebben beslissingen een grotere wijsheid in zich, dan wanneer je ze alleen op basis van ervaring, advies of kennis zou nemen.

Emoties voelen en dragen

Om iets te kunnen uiten, moet je:

  1. Kunnen voelen wat je voelt. Je moet er vertrouwd mee zijn en je daarin vrij voelen.
  2. Kunnen duiden wat je voelt zodat je die ander iets kan laten zien of er woorden aan geven.

Dat vraagt de nodige oefening, zeker als je uit een gezin komt waar emoties als ‘overbodige ballast’ worden gezien. Maar je moet er zeker niet in doorslaan. Een man die denkt dat het louter uiten van al zijn emoties het belangrijkst is, die verzuipt. Die weet niet meer wat wijs is. Die belandt in eindeloze discussies (met vrouwen), wordt door mannen die een duidelijk doel hebben aan de kant gezet omdat ie ‘vertraagt’ met zijn tranen, of kan wanneer hij kwaad is alleen maar klappen uitdelen.

Niet het uiten van de emoties is het belangrijkst, het voelen en dragen van je emoties is dat. Gepast verantwoordelijkheid nemen, door soms wel te uiten en soms niet. Niemand anders ter wereld voelt wat jij voelt. Je gevoelens zijn van jou. Wees er zuinig op.

Een artikel van Jasper Jobse, Foto: Bernardo Borghetti Flickr

De dood overwonnen

Ik hoor mensen wel eens zeggen dat ze de dood hebben overwonnen. Na een ziekte of operatie bijvoorbeeld. Zeggen dat je de dood hebt overwonnen, is een bijzondere opmerking. Die nooit waar is.

Het kan ons allemaal overkomen. Dat je opeens ziek word. Of plots onder een vrachtwagen komt. Hoe gezond je ook eet. Hoe goed je ook oplet. Wij mensen zijn kwetsbare wezens. En we komen en we gaan.

Lees verder

Tweelingtoestanden

MAMMMAAAHH! De sirene gaat, oh nee toch! Mijn dochter van tweeënhalf. Samen met haar tweelingbroertje lag ze te slapen in haar bedje. Ik kom boven. Allebei zijn ze wakker.

Slaapdronken kijkt ze me aan. Ik ben geschrokken. BOEHOOE MAMAAH! “Er is een paardje in mijn kamer.” Een Paardje?!?! Ik zie niets…. Ik realiseer me iets wat ik heb gelezen over kinderangsten;

Lees verder

Er was eens niet

Onlangs vertelde verhalenvertelster Mirjam Mare het verhaal van Vasalisa. Een feest van een verhaal voor een ieder die zijn weg zoekt, en niet die van een ander.

Het sprookje Vasalisa

Vasalisa begint met “er was eens en er was eens niet” om je erop attent te maken dat in de verhalenwereld niets is wat het lijkt. Vasalisa is nog een kind als haar moeder sterft. Op haar sterfbed geeft ze haar dochter een lappenpopje die haar altijd hulp zal bieden. Vasalisa’s stiefmoeder en stiefzussen kwellen haar en laten haar hard werken.

Lees verder

Ontsnappen aan de werkelijkheid

Ik ben verslaafd aan film. Een cinefiel noem je me dan deftig maar ernstig. De enige reden dat ik niet af hoef te kicken is omdat films altijd eindigen na zo’n 1,5 á 2 uur. Dan is de roes ook direct voorbij en de enige bijwerking is dat je portemonnee leger is en de klok verder staat. Dat is dus prima te dragen. De bijsluiter van films is nagenoeg onbeschreven, afkicken is niet nodig.

Lees verder