Allemaal verschillend

Alle mensen zijn verschillend. Daar zijn we het met zijn allen wel over eens. Waar we minder vaak bij stilstaan is dat dat ook betekent dat iemand altijd ergens beter in is dan alle anderen. Niet door studie of oefening, maar bij de gratie dat we verschillend zijn. Dat betekent dat er iets is waar jij altijd beter in bent dan alle anderen. De boeiende vraag is dan niet óf dat zo is, maar wát dat is waar je goed en beter in bent dan anderen?

Als we over kwaliteiten en kunde spreken, dan zijn we sterk geneigd om mensen te gaan indelen naar vakgebieden. Dat lijkt een aardige houvast en het is wellicht een goed begin als je helemaal niets weet. Maar het werkt niet als je zoekt naar diepe voldoening in werk. Het is te nauw. Er zijn zo’n 7 miljard mensen op de wereld en die zijn allemaal ergens goed in. Met vakgebieden werken betekent dat je dus 7 miljard vakgebieden zou moeten benoemen.

Iemand die prachtig viool leerde spelen is niet per definitie alleen een goede violist. Wellicht kan hij ook fantastisch aardbeienijs maken. En toch zullen we als deze persoon het heeft over werk of geld verdienen, vooral aan die viool denken. En zeker niet aan een combinatie van viool met aardbeien. Maar ook aan die combi denken is nog steeds 1+1=2. Het is soms goed juist oppervlakkig, gevoelsmatig of vanuit een vreemde hoek te kijken. Zo kun je over deze persoon bijvoorbeeld zeggen: hij kan iets met zijn handen dat oren en tong streelt. Dat is een andere manier van kijken dan hem in het doosje ‘violist’ of ‘muzikant’ te stoppen.

Of wellicht speelt hij viool omdat het zijn moeder vroeger zo opvrolijkte, maar is die moeder al jaren dood en wil hij al lang eigenlijk niets liever dan op grote schepen varen.

Mijn loopbaan als voorbeeld

Ik heb zelf nogal wat verschillende dingen gedaan voor ik wist waar ik thuis hoorde. Ik ben ingenieur, grafisch vormgever, ik kan niet onaardig verbouwen en schilderen, ik heb een leuke lamp ontworpen, en ik ben niet onverdienstelijk tv-reseacher wetenschap en techniek geweest. Ik heb zo’n 5 uitzendbaantjes gehad, 2 banen in loondienst en 4 soorten ondernemingen.

Soms deed ik 3 dingen op een dag. Ik schilderde een gevel in de ochtend, verbouwde in de middag en ‘s avonds werkte ik aan een grafisch ontwerp. Om soms gek van te worden (dan stond ik mijn handen na het klussen weer in de Nivea in te wrijven om daarna met finesse de muis te gaan bedienen).  Maar steeds had ik ergens het gevoel dat ik dichter in de buurt van iets kwam. Soms was dat gevoel flinterdun, soms duimdik. Dichter in de buurt van een vorm die het uiteindelijk moest gaan krijgen.

Door alles wat ik deed kwam ik erachter dat ik:

  1. een sterke drive heb om de werking van mensen en apparaten te doorgronden;
  2. kennis kan overbrengen;
  3. een goed ontwikkeld visueel vermogen voor vorm en kleur heb;
  4. een sterk opmerkingsvermogen voor lichaamstaal heb;

Deze eigenschappen gebruik ik nu allemaal in het coachen en trainen. Daar waar ik in andere werkzaamheden maar één of twee punten tegelijk gebruikte.

Twee soorten reacties

In de periode dat ik verschillende werkzaamheden door elkaar heen deed, reageerden mensen op mijn loopbaan steevast op twee manieren:

  1. “Jij weet niet wat je wilt.”
  2. “Jij bent veelzijdig”.

Beiden hadden ze gelijk en allebei niet. En om allebei kon ik wel eens boos worden als het niet lekker liep met werk of ik weer van baan veranderde.

Ik was op zoek. Ik wist op de middelbare school niet wat ik wilde. Ik dacht toen dat een mens maar in 1 ding goed kon zijn (dat was voor mij ‘natuurkunde’ op de HAVO) en ik zocht naar de titel van dat vak (dus werd ik ingenieur). Iedere keer dat ik een leuker vakgebied ontdekte kwam ik dichter bij mijn huidige vak als coach en trainer. Al die vakken hadden leuke aspecten, maar in het coachen kwam pas alles samen. Gek genoeg heeft er nooit iemand aan mij gevraagd of coach niet iets voor me zou zijn (en dat terwijl ik als 9 jarige al psychologieboeken in de bibliotheek probeerde te lezen :-).

Coachen en trainen is waarschijnlijk mijn eindpunt als het gaat over het simpele vakgebied-hokjes-denken. De vorm waarin ik coach en train, is er één die alleen bij mij hoort. Het is precies die vorm waarin ik mij onderscheid van die andere 7 miljard.

En als ik later groot ben… hoop ik als docent coaching en training te mogen werken.

Een bijdrage van Jasper Jobse, Foto: paul hocksenar Flickr